krokos.net.pl

Początki - od roku 1258.

Klasztor założony został przez cystersów w 1258 r. z fundacji Księcia Opolskiego Władysława. Na początku wybudowano wczesnogotycki kościół bazylikowy oraz klasztor na planie czworoboku.W latach 1680-1790 dokonano przebudowy i rozbudowy kościoła w stylu barokowym. W 1730 roku dobudowano pałac opacki. Od 1744 r. funkcjonowało prowadzone przez cystersów gimnazjum, a od 1781 r. studium filozoficzno-teologiczne, które było jedyną tego rodzaju uczelnią na Górnym Śląsku, gdzie nauki udzielano bezpłatnie. Bogata była także klasztorna biblioteka. Pod koniec XVIII w. liczyła blisko 12 000 woluminów. Opactwo cystersów w Rudach bardzo pozytywnie przyczyniło się do rozwoju kultury materialnej i duchowej regionu Górnego Śląska.

Kasata klasztoru - 1810 rok.

Zrujnowany wojną z Napoleonem, budżet Prus potrzebował gotówki. W dniu 26 listopada 1810 nastąpiła kasata klasztoru na mocy edyktu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II. W następnym roku przeprowadzono aukcję mienia klasztornego. Najcenniejsze książki wywieziono do Wrocławia, część rozdano okolicznym parafianom, resztę wyrzucono na makulaturę. W 1812 r. dobra klasztorne otrzymał landgraf von Hessen Kassel, który nigdy w Rudach nie zamieszkał. W latach 1813-1814 w klasztorze znajdował się szpital wojskowy. Rannymi opiekowało się między innymi 10 mnichów, którzy po likwidacji szpitala zostali wypędzeni. W 1820 r. Rudy przeszły na własność landgrafa Wiktora von Hessen-Rotenburg, który zmarł bezpotomnie. Dlatego też w 1834 r. włości zostały przekazane w ręce jego bratanka - Wiktora Hohenlohe-Waldenburg-Schillingfürst. W połowie XIX w. przeprowadzono gruntowną przebudowę klasztoru i pałacu opackiego na siedzibę magnacką, założono park angielski. Roboty te trwały wiele lat, zwłaszcza sztukatorskie i malarskie - we wnętrzach. Sam kościół pocysterski stał się kościołem parafialnym. Potomkowie rodu Hohenlohe-Waldenburg-Schillingfürst uczynili Rudy sławnym miejscem w Europie. (w latach 1866 i 1910 gościł tu na polowaniu król Prus, a potem cesarz Niemiec: Wilhelm II). W rękach książęcej rodziny pocysterskie obiekty przebywały do stycznia 1945 roku, kiedy to Armia Czerwona splądrowała i podpaliła cały obiekt.

Okres powojenny - lata 1945 - 1998.

W okresie 1947-1950 przeprowadzono prace konserwatorskie w kościele. Klasztor i pałac opacki nie wykazywały w 1945 r. większych zniszczeń murów zewnętrznych i dolnych kondygnacji, w większości zachowane były również stropy. W latach 1958-1961 główny korpus budynku od strony zachodniej zabezpieczono doraźnie nakrywając go dachem. Po latach przerwy służby konserwatorskie rozpoczęły odgruzowanie obiektu. W 1975 r. przeprowadzono reformę administracyjną, powiat raciborski włączono do województwa katowickiego i znowu nastąpiło kilka lat przerwy. W 1981 r. uzyskano pewne fundusze na ratowanie pocysterskiego zabytku. W ciągu 4 lat odgruzowano piwnice, komnaty, korytarze, wyremontowano sklepienia piwnic i odtworzono stropy. Jednak remonty i zabezpieczenia zabytku nie wystarczyły, popadał w coraz większą ruinę, nie znalazł się bowiem gospodarz, który mógłby przywrócić mu dawną świetność. Stan taki trwał aż do roku 1998, kiedy to Skarb Państwa przekazał cały kompleks klasztorno-pałacowy Diecezji Gliwickiej.

Nowy gospodarz - od 1998 roku.

Obecnie w kompleksie trwają prace przy odbudowie i renowacji samego obiektu jak i otaczającego go parku. W przyszłości ma stać się ośrodkiem wiary, kultury i nauki, pożytecznym dla mieszkańców Górnego Śląska. Planuje się utworzenie w Rudach zaplecza dla diecezjalnego sanktuarium Matki Bożej "Pokornej" tj. miejsca noclegowe, sale konferencyjne i sale spotkań. Rozwijane mają być także inicjatywy naukowe, edukacyjne, kulturalne i ekumeniczne. Rozważa się także możliwość stworzenia ośrodka rehabilitacyjnego prowadzącego działalność wypoczynkową dla dzieci i dorosłych.

( na podstawie : http://www.rudy.slask.pl )